Оринин ҫӑви ҫинчи ҫурт

Муркаш районӗнчи Оринин ял тӑрӑхӗнче пурӑнакансем ҫӑвана сӑваплӑ вырӑн тесе шухӑшлаҫҫӗ, ӑна кирек хӑҫан та типтерлӗ тытса тӑма тӑрӑшаҫҫӗ тесе пӗлтереҫҫӗ унти ял тӑрӑхӗнче.

Чӑн та, ҫӑва картисене тирпейлессипе ҫулсеренех шӑматкунлӑхсем ирттереҫҫӗ. Кӑҫал та ҫак сӑлтавпах Мулкачкасси тата Ҫеменькасси ял ҫӑвисенче вырӑнта пурӑнакан хастарсем пухӑннӑ, хӑйсемпе пӗрле кашниех ӗҫ хатӗрӗсем илсе тухнӑ. Ҫынсем ҫӑвана хӑрӑк-туратран, ҫӳп-ҫапран тасатнӑ, ытлашши сарӑлса кайнӑ йывӑҫсене иртнӑ.

Мулкачкасси ҫӑви ҫинчи ҫурт юрӑхсӑра тухни ял халӑхне тахҫанах пӑшӑрхантарнӑ. Унта канӑҫ тупнисен тӑванӗсем пӗр шухӑшлӑ пулса укҫа пухма килӗшсе татӑлнӑ. «Восток» ял хуҫалӑх ертӳҫи Валентина Налимова хуҫалӑхри пахча ҫуртне куҫарса кайма ирӗк панӑ.

Мулкачкасси ҫӑви ҫинчи ҫурта ҫӗнетсе хута ярассипе тимлеҫҫӗ. Ку ӗҫе йӗркелесе ертсе пырассине Мулкачкассинче пурӑнакан, ҫак ял старости, депутатсен районти Пухӑвӗн депутачӗ В.А. Калинин хӑй ҫине илнӗ. Ӑна пулӑшаканӗсем — ялта пурӑнакансемех: Николай Галкин, Юрий Галкин, Аркадий Иванов, Виталий Ефремов, Вячеслав Калинин.

Малалла...

Ӗҫ ҫыннине чыслакан йӑлана кӗнӗ уява (Акатуя елчӗксем ҫапла хакланине палӑртаҫҫӗ) ҫитес уйӑхӑн 11-мӗшӗнче ирттерме планласа хунӑ.

Ӑна вӑл тӑрӑхрисем кӑҫал 59-мӗш хут йӗркелеҫҫӗ-мӗн. Уява тӗплӗн хатӗрленес тӗллевпе йӗркелӳ комитетне 22 ҫынранах ҫирӗплетнӗ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ — вӗрентӳ тата ҫамрӑксен политикин пайӗн начальникӗ Л. Левый ку йышӑ ертӳҫӗ пулса йӗркелесе пырӗ, район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ - финанс пайӗн пуҫлӑхӗ Г. Анисимова Л. Левӑя пулӑшӗ. Культура тата информаципе тивӗҫтерекен пай пуҫлӑхӗ А. Александрова йӗркелӳ комитечӗн ҫыруҫинче тимлӗ.

Ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе ялхуҫалӑх предприятийӗсен ертӳҫисем районти ӗҫпе юрӑ тата спорт уявне ҫынсене ушкӑнпа хутшӑнтарассишӗн яваплӑ.

Улатӑр районӗнчи Кивӗ Эйпеҫре тӑван тавралӑх илемӗшӗн ҫулсерен ҫине тӑрса тӑрӑшаҫҫӗ. Кӑҫал та унтисем урамсенче чечек лартма тытӑннӑ ӗнтӗ. Ку ӗҫе кивӗ эйпеҫсем Ырӑлӑх аллейинчен тытӑннӑ. Вӑл Шкул урамӗнче вырнаҫнӑ. Аллейӑн пӗр пайӗ ҫырманаллах пырса кӗрет. Апла пулин те ӑна та ял ҫыннисем пӑхса, тирпейлесе, хӑтлӑх кӗртсе тӑраҫҫӗ. Аллейӑна карта тытса ҫавӑрнӑ. Варрине кивӗ чӳрече суллисенчен пӗчӗк пӳрт туса лартнӑ.

Чечек лартма ял тӑрӑхӗ ӗҫсӗр ҫынсене явӑҫтарать. Кун пирки хулари ӗҫлӗх центрӗпе килӗшӳ тунӑ. Унта шутра тӑракан ӗҫсӗрсем тавралӑха хӑтлӑх кӳреҫҫӗ.

Кӑҫал Кивӗ Эйпеҫре чечексене 7 паркпа аллейӑра лартӗҫ. Социаллӑ учрежденисем ҫумӗнчи территорие те вӑл тӑрӑхрисем илем кӗртме палӑртса хунӑ.

Васанти Карл Маркс урамӗ

Шӑмӑршӑ районӗнчи васансем нимелле ҫул сарнӑ.

Асӑннӑ ял тӑрӑхӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, урама йӗркене кӗртме Карл Маркс урамӗнче пурӑнакансем тухнӑ. Вӗсем пурте пӗрле пухӑнса ӗҫленӗ. Вак-тӗвек чултан сарнӑ ҫул тӑршшӗ 200 метрпа танлашать.

Алӑпа кӑна нумай ӗҫ туса пӗтереймӗн. Урамри халӑха пулӑшма трактор та пырса ҫитнӗ. Ҫул сарнӑ-сарнах, ҫурхи шыв-шура тата ҫумӑр шывӗ юхма канав та хӑварнӑ, шыва пухӑнма ҫӑлкуҫсем те алтнӑ.

Ваннӑ кирпӗче ял ҫыннисем хайсен шучӗпе туянман — ӑна район центрӗнчен кӳрсе килнӗ. Кивӗ тата ишӗлекен ҫуртсен шутне лекнӗ нумай хваттерлӗ ҫуртсене ишнӗ май унтан тухакан кирпӗче ял урамне сарма турттарса килнӗ.

Муркаш районӗнчи Москакассинчи Культура ҫуртне пурнӑҫ ҫулӗпе алла-аллӑн чылай ҫул килӗштерсе те юратса утакан ҫемьесене йыхравланӑ. Ҫак ҫемьесен шутне 10 ҫултан пуҫласа 55 ҫулччен пурӑнакан ҫемьесене кӗртнӗ. Тӗлпулӑва пурӗ 14 ҫемьене йыхравланӑ, вӗсенчен ҫурри пыма кӑмӑл тунӑ.

Вӑрманкас Хачӑкри Алинӑпа Сергей Федоровсем 10 ҫул пурӑнаҫҫӗ, Ахмане ялӗнчи Лилийа Николай Шариковсем — 15 ҫул, Ҫӗлеменкассинчи Нинӑпа Николай Кошкинсем, Мӑрсакри Лилийӑпа Николай Потряковсем — 45 ҫул, Анаткас Хачӑкри Светланӑпа Анатолий Степановсем – 50 ҫул, Ситуккассинчи Зойӑпа Асколон Максимовсем, Москакассинчи Зойӑпа Демьян Степановсем — 55-шар ҫул.

Вырӑнтисем уяв ҫав тери кӑмӑллӑ иртсе кайнине, телейлӗ мӑшӑрсем уява йӗркелекенсене тав сӑмахӗ каласа килӗсене тулли кӑмӑлпа саланнине пӗлтересҫӗ.

Хӑмӑшсене кӑна та мар. Услапасене, кивьялсене те. Шӑпах вӗсем ыйтнипе Вӑрнар районӗнчи Хӑмӑшри Культура ҫуртӗнче «Шӑпа» спектакль кӑтартнӑ. Халӑх ыйтнипе кӑтартни пирки вырӑнти Нурӑс ял тӑрӑхӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Спектакле Маргарита Михайлова пьеси тӑрӑх Хӑмӑшри Культура ҫурчӗн художество ертӳҫи Галина Блинова режиссер пулса лартнӑ.

Спектакльте вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи хӗрарӑмӑн йывӑр шӑпине кӑтартнӑ. Хирте ырми-канми, кунне-ҫӗрне уямасӑр тӑрӑшакан хӗрарӑмсем, ачасемпе ватӑсем канлӗхне курман. Упӑшкине тата ывӑлне вӑрҫӑра ҫухатнӑ хӗрарӑм шӑпи урлӑ та йывӑр та синкерлӗ пурнӑҫ куҫ умне тухса тӑрать.

Спектакле куракансем пӗтӗм чунтан йышӑннӑ. Вӑрҫӑ нуши-тертне пӑхса ларнине кура нумайӑшӗ куҫҫулленмесӗр тӳсеймен.

Елчӗк районӗнчи ҫӗнӗ палӑксенчен пӗри

Тӑван вӑрҫинче пуҫ хунисене ячӗпе Елчӗк районӗнчи виҫӗ ялта ҫӗнӗрен палӑксем вырнаҫтарнӑ. Ҫавсен йышӗнче маларах Чӑваш халӑх сайчӗ ҫырнӑ Ҫӗнӗ Эйпеҫре те ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.

Аса илтерер, маларах хӑшӗсем унти пирки «Палӑка ишсе антарса ФАП ҫӗклеҫҫӗ», — тесе пӑшӑрханса ӳкнӗччӗ. Анчах ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ялта стелла вырнаҫтарнӑччӗ.

Палӑка паян Ҫӗнӗ Эйпеҫре кӑна мар, Аслӑ Елчӗкре те, Курнавӑшра та уҫнӑ.

Уяв мероприятийӗсене кашни ял тӑрӑхӗнчех йӗркеленине пӗлтереҫҫӗ Елчӗк район администрацийӗнче. Тӳре-шарапа депутатсем те вӗсене хутшӑннӑ. Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн ертӳҫи Юрий Попов тата Петр Краснов депутат вырӑнти райадминистраци пуҫлӑхӗпе Николай Миллинпа Аслӑ Елчӗкринче, Курнавӑшринче, Ҫӗнӗ Эйпеҫринче пулнӑ.

Санарпуҫӗнчи концерт

Вӑрнар районӗнчи Санарпуҫӗнче "30 ҫул иртсен" ятпа юбилей концерчӗ иртнӗ. Ӑна вырӑнтисем ялти клуба уҫни 30 ҫул ҫитнине халалланӑ. Ял ҫыннисене саламлама район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Леонид Николаев та пырса ҫитнӗ.

Вырӑнтисем патне районти Культура ҫуртӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗсем те концертпа кайнӑ. Ҫавӑнти Валерий Шакратов ертсе пыракан ушкӑнсем те, ветерансен хорӗ те, Ҫавалкасри Культура ҫуртӗнчи художество коллективӗ те (ертӳҫи Лидия Иванова) санарпуҫсене хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ.

Вырӑнти клубсемпе Культура ҫурчӗсен пӗлтерӗшне палӑртса ырӑ сӑмах калакансем те пулнӑ. Чӑн та, Санарпуҫӗнчех, акӑ, тӗрлӗ кружок ӗҫлет. Вӗсене ачасем кӑна мар, аслӑраххисем, ҫав шутра пенсионерсем те, ҫӳреҫҫӗ.

Алманчӑксем Ҫуркуннепе Ӗҫ уявне паллӑ тӑваҫҫӗ

Патӑрьел районӗнчи Алманчӑкра пурӑнакансем малтан урам тӑрӑх утнӑ, кайран Мӑнкун сӗтелӗ хушшине ларнӑ. Кун пирки асӑннӑ ял тӑрӑх администрацийӗн официаллӑ сайтӗнче хыпарланӑ.

Алманчӑксем ӗнер Ҫуркуннепе Ӗҫ уявӗ ячӗпе ял тӑрӑх утса тухас тенӗ. Ҫакӑнта вырӑнти шкул ачисене явӑҫтарнӑ. Аллисене шар, ялав тытнӑскерсем малтан митинга хутшӑннӑ. Унта вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Георгий Фомин тата "Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей" партин пуҫламӑш организацийӗн секретарӗ Сергей Никитин хутшӑннӑ.

Сӑмах май каласан, Ҫуркуннепе Ӗҫ уявне республикӑра тата районсенче те уявланӑ. Кӑҫал ҫак кун Мӑнкунпа, вӑл православи тӗнӗн чи ҫутӑ та аслӑ уявӗ шутланать, пӗр килчӗ. Уяв ячӗпе Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та республикӑра пурӑнакансене саламланӑ, "...тӑнӑҫлӑхпа ҫураҫулӑх, ҫирӗп сывлӑх, телей, ҫуралнӑ ҫӗр тата ҫӗршывӑмӑр ячӗпе ӗҫре ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем тума сунатӑп", - тенӗ.

Чӑваш Республикинче «Халӑхсен туслӑхӗ» ҫамрӑксен паркне кӗҫех уҫӗҫ. Вӑл Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртам ялӗнче пулӗ.

Парка тума тытӑннӑ ӗнтӗ. Хальлӗхе монумента, халӑхсен туслӑхне халалланӑскере, вырнаҫтарнӑ. Парка, Шӑнкӑртам ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Минсур Валитов палӑртнӑ тӑрӑх, ҫурла уйӑхӗнче уҫма палӑртнӑ.

Проекта пурнӑҫлама 3,08 миллион тенкӗ тӑкакланӗ. Проектри планпа килӗшӳллӗн, паркра ача-пӑча лапамӗ, фонтан, ҫемье ҫавӑрнисем валли арка пулмалла. Паркра тротуар сарӗҫ, хӑтлӑлатӗҫ, йывӑҫ-тӗм лартӗҫ, автостоянка валли те вырӑн пулӗ.

Парка ял территорийӗсене аталантармалли программӑпа килӗшӳллӗн хута ярӗҫ. Ку программӑпа усӑ курса хальлӗхе Чӑваш Енре тӑватӑ проект хута кайнӑ.